Dodatek mieszkaniowy

Dodatek mieszkaniowy przysługuje:
• najemcom oraz podnajemcom lokali mieszkalnych,
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego,
• osobom mieszkającym w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność i właścicielom samodzielnych lokali mieszkalnych,
• innym osobom mającym tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszącym wydatki związane z jego zajmowaniem,
• osobom zajmującym lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekującym na przysługujący im lokal zamienny albo socjalny.
Dodatek mieszkaniowy przysługuje na podstawie tylko jednego z tytułów wymienionych powyżej.

Dochód:

Dodatek mieszkaniowy przysługuje osobom, o których mowa wyżej, jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o przyznanie dodatku mieszkaniowego nie przekracza:
• 175% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym,
• 125% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie wieloosobowym.
Przy wydawaniu decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego uwzględnia się kwotę najniższej emerytury obowiązującą w dniu złożenia wniosku.

Za dochód uważa się wszelkie przychody po odliczeniu kosztów ich uzyskania oraz po odliczeniu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, określonych w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych, chyba że zostały już zaliczone do kosztów uzyskania przychodu.

Do dochodu nie wlicza się:
• świadczeń pomocy materialnej dla uczniów,
• dodatków dla sierot zupełnych,
• jednorazowych zapomóg z tytułu urodzenia się dziecka,
• dodatku z tytułu urodzenia dziecka,
• pomocy w zakresie dożywiania,
• zasiłków pielęgnacyjnych,
• zasiłków okresowych z pomocy społecznej,
• jednorazowych świadczeń pieniężnych i świadczeń w naturze z pomocy społecznej,
• dodatku mieszkaniowego przyznanego wcześniej,
• dodatków pielęgnacyjnych.

Dochód z prowadzenia gospodarstwa rolnego ustala się na podstawie powierzchni gruntów w hektarach przeliczeniowych i przeciętnego dochodu z 1 hektara przeliczeniowego, ostatnio ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego.

Przez gospodarstwo domowe rozumie się gospodarstwo prowadzone przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy, samodzielnie zajmującą lokal albo gospodarstwo prowadzone przez tę osobę wspólnie z małżonkiem i innymi osobami stale z nią zamieszkującymi i gospodarującymi, które swoje prawa do zamieszkiwania w lokalu wywodzą z prawa tej osoby.

Powierzchnia lokalu:

Normatywna powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego lub budynku mieszkalnego, w którym znajduje się tylko jeden lokal mieszkalny (dom jednorodzinny), w przeliczeniu na liczbę członków gospodarstwa domowego nie może przekraczać:
• 35 m2 - dla 1 osoby,
• 40 m2 - dla 2 osób,
• 45 m2 - dla 3 osób,
• 55 m2 - dla 4 osób,
• 65 m2 - dla 5 osób,
• 70 m2 - dla 6 osób, a w razie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym większej liczby osób dla każdej kolejnej osoby zwiększa się normatywną powierzchnię tego lokalu o 5 m2.

Normatywną powierzchnię powiększa się o 15 m2, jeżeli w lokalu mieszkalnym zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku lub osoba niepełnosprawna, której niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju. O wymogu zamieszkiwania w oddzielnym pokoju musi orzec powiatowy zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności.

W wypadku najmu albo podnajmu części lokalu mieszkalnego za powierzchnię użytkową lokalu mieszkalnego lub części tego lokalu zajmowanego przez gospodarstwo domowe najemcy albo podnajemcy uważa się powierzchnię zajmowanych pokoi, wynikającą z umowy najmu lub podnajmu, oraz część powierzchni kuchni, łazienki, korytarzy i innych pomieszczeń wspólnych znajdujących się w tym lokalu, odpowiadającą stosunkowi liczby członków gospodarstwa domowego najemcy albo podnajemcy do liczby osób zajmujących cały lokal.
Za powierzchnię użytkową lokalu mieszkalnego zamieszkiwaną przez wynajmującego uważa się powierzchnię pokoi zajmowanych przez gospodarstwo domowe wynajmującego oraz część powierzchni kuchni, łazienki, korytarzy i innych pomieszczeń wspólnych wchodzących w skład tego lokalu, odpowiadającą stosunkowi liczby członków gospodarstwa domowego wynajmującego do liczby osób zajmujących cały lokal.

Dodatek mieszkaniowy przysługuje, gdy powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego nie przekracza normatywnej powierzchni o więcej niż:
• 30%,
• 50% pod warunkiem, że udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60%.

Wydatki:

Wydatkami poniesionymi przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy są świadczenia okresowe ponoszone przez gospodarstwo domowe w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego. Są to:
• czynsz,
• opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na lokale mieszkalne w spółdzielni mieszkaniowej,
• zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną,
• odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego,
• inne niż wymienione w wyżej opłaty za używanie lokalu mieszkalnego,
• opłaty za energię cieplną, wodę, odbiór nieczystości stałych i płynnych,
• wydatek stanowiący podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału.

Przy ustalaniu wysokości dodatku mieszkaniowego nie są brane pod uwagę wydatki poniesione z tytułu:
• ubezpieczeń, podatku od nieruchomości, opłat za wieczyste użytkowanie gruntów,
• opłat za gaz przewodowy, energię elektryczną, dostarczane do lokalu mieszkalnego
(domu jednorodzinnego) na cele bytowe.

Jeżeli osoba ubiegająca się o dodatek mieszkaniowy zamieszkuje w lokalu mieszkalnym lub domu niewchodzącym w skład mieszkaniowego zasobu gminy, do wydatków przyjmowanych dla celów obliczenia dodatku mieszkaniowego zalicza się:
• wydatki, które w wypadku najmu lokalu mieszkalnego byłyby pokrywane w ramach czynszu, lecz wyłącznie do wysokości czynszu, jaki obowiązywałby dla danego lokalu, gdyby lokal ten wchodził w skład zasobu mieszkaniowego gminy,
• opłaty, poza czynszem, które obowiązywałyby w zasobie mieszkaniowym gminy, gdyby lokal ten wchodził w skład tego zasobu.

Jeżeli lokal mieszkalny nie jest wyposażony w instalację doprowadzającą energię cieplną do celów ogrzewania, w instalację ciepłej wody lub gazu przewodowego z zewnętrznego źródła znajdującego się poza lokalem mieszkalnym, osobie uprawnionej do dodatku mieszkaniowego przyznaje się ryczałt na zakup opału stanowiący część dodatku mieszkaniowego.

Wysokość dodatku:

Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między wydatkami przypadającymi na normatywną powierzchnię użytkową zajmowanego lokalu mieszkalnego, a kwotą stanowiącą wydatki poniesione przez osobę otrzymującą dodatek, w wysokości:
• 15% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie jednoosobowym,
• 12% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie 2-4-osobowym,
• 10% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie 5-osobowym i większym.

Innymi słowy: gospodarstwo domowe jednoosobowe zobowiązane jest przeznaczyć 15% swoich dochodów na opłatę czynszu, 2-,3-,4-osobowe - 12%, zaś składające się z 5 lub więcej osób - 10% miesięcznych dochodów.

Jeżeli średni miesięczny dochód jest równy lub wyższy od 150% kwoty najniższej emerytury w gospodarstwie jednoosobowym i 100% tej kwoty w gospodarstwie wieloosobowym, lecz nie przekracza odpowiednich wysokości średnich miesięcznych dochodów wówczas dla celów obliczenia dodatku mieszkaniowego przyjmuje się wydatki poniesione przez osobę otrzymującą dodatek w wysokości:
• 20% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie jednoosobowym,
• 15% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie 2-4- osobowym,
• 12% dochodów gospodarstwa domowego - w gospodarstwie 5-osobowym i większym.

Zgodnie z powyższym osoba samotna winna na opłatę czynszu przeznaczyć 20 % miesięcznego dochodu, gospodarstwo domowe 2-,3-,4-osobowe - 15%, zaś składające się z 5 lub więcej osób - 12%.

Jeżeli powierzchnia użytkowa lokalu mieszkalnego jest mniejsza lub równa normatywnej powierzchni, dodatek mieszkaniowy ustala się w wysokości różnicy między wydatkami ponoszonymi za ten lokal a odpowiednią kwotą wymienioną powyżej.

Jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego jest wyższy od określonego powyżej, a kwota nadwyżki nie przekracza wysokości dodatku mieszkaniowego, należny dodatek mieszkaniowy obniża się o tę kwotę.

Wysokość dodatku mieszkaniowego łącznie z ryczałtem na zakup opału  nie może przekraczać 70% wydatków przypadających na normatywną powierzchnię zajmowanego lokalu mieszkalnego lub 70% faktycznych wydatków ponoszonych za lokal mieszkalny, jeżeli powierzchnia tego lokalu jest mniejsza lub równa normatywnej powierzchni. (Wysokość wskaźników procentowych w poszczególnych gminach może zostać podwyższona lub obniżona, nie więcej niż o 20 punktów procentowych).

Dodatku mieszkaniowego nie przyznaje się, jeżeli jego kwota byłaby niższa niż 2% kwoty najniższej emerytury w dniu wydania decyzji.

Przykład:
Trzy osobowa rodzina spełnia kryterium dochodowe uprawniające do dodatku mieszkaniowego oraz zajmuje lokal o dopuszczalnej powierzchni. Miesięcznie opłaca czynsz w wysokości 350 zł. Dochód całego gospodarstwa z ostatnich trzech miesięcy to 4500 zł.
Średni miesięczny dochód na osobę w rodzinie wynosi: 4500 zł : 3 miesiące : 3 osoby = 500 zł.
Rodzina ta powinna 12% swoich dochodów przeznaczyć na czynsz: 1500 zł * 12% = 180 zł.
Wysokość dodatku mieszkaniowego, czyli różnica między wydatkami przypadającymi na normatywną powierzchnię a udziałem miesięcznych dochodów gospodarstwa domowego w ponoszonych wydatkach wynosi: 350 zł – 180 zł = 170 zł.
Wysokość dodatku mieszkaniowego wyniesie więc 170 zł

Sposób załatwiania sprawy:

Dodatek mieszkaniowy przyznaje, na wniosek osoby uprawnionej do dodatku mieszkaniowego, wójt, burmistrz lub prezydent miasta (inna upoważniona osoba) w drodze decyzji administracyjnej. Wniosek winien być potwierdzony przez zarządcę.
Do wniosku dołącza się deklarację o dochodach gospodarstwa domowego za okres 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających dzień złożenia wniosku oraz inne niezbędne dokumenty. Na żądanie organu przyznającego dodatek mieszkaniowy osoba pobierająca dodatek jest obowiązana udostępnić dokumenty potwierdzające wysokość dochodów wykazanych w deklaracji.

Właściciel domu jednorodzinnego ma obowiązek dołączyć do wniosku dokumenty potwierdzające wielkość powierzchni użytkowej i stan wyposażenia technicznego budynku.

Dodatek mieszkaniowy przyznaje się na okres 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po dniu złożenia wniosku.

Decyzja w sprawie dodatku mieszkaniowego powinna być wydana w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku oraz doręczona wnioskodawcy i zarządcy lub osobie uprawnionej do pobierania należności za lokal mieszkalny.

Decyzja o odmowie przyznania dodatku mieszkaniowego może być wydana, jeżeli w wyniku przeprowadzenia wywiadu środowiskowego zostanie ustalone, że:
• występuje rażąca dysproporcja pomiędzy niskimi dochodami wykazanymi w złożonej deklaracji, a faktycznym stanem majątkowym wnioskodawcy, wskazującym, że jest on w stanie uiszczać wydatki związane z zajmowaniem lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) wykorzystując własne środki i posiadane zasoby majątkowe,
• faktyczna liczba wspólnie stale zamieszkujących i gospodarujących z wnioskodawcą
jest mniejsza niż wykazana w deklaracji.

Upoważniony  pracownik przeprowadzający wywiad środowiskowy może żądać od wnioskodawcy i innych członków gospodarstwa domowego złożenia, pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenia o stanie majątkowym, zawierającego w szczególności dane dotyczące posiadanych:
• ruchomości i nieruchomości,
• zasobów pieniężnych.
Odmowa złożenia oświadczenia stanowi podstawę do wydania decyzji o odmowie przyznania dodatku mieszkaniowego.

Wniesienie odwołania od decyzji nie powoduje wstrzymania wypłaty tego dodatku. Odwołanie wnosi się do samorządowego kolegium odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał tę decyzję.

Jeżeli w wyniku wznowienia postępowania stwierdzono, że dodatek mieszkaniowy przyznano na podstawie nieprawdziwych danych zawartych w deklaracji lub wniosku, osoba otrzymująca dodatek mieszkaniowy jest obowiązana do zwrotu nienależnie pobranych kwot w podwójnej wysokości.
Należności te wraz z odsetkami i kosztami egzekucyjnymi podlegają przymusowemu ściągnięciu w trybie postępowania egzekucyjnego w administracji.
Wypłatę dodatku mieszkaniowego w skorygowanej wysokości wstrzymuje się do czasu wyegzekwowania należności.

W wypadku stwierdzenia, że osoba, której przyznano dodatek mieszkaniowy, nie opłaca na bieżąco należności za zajmowany lokal mieszkalny, wypłatę dodatku mieszkaniowego wstrzymuje się, w drodze decyzji administracyjnej, do czasu uregulowania zaległości. Jeżeli uregulowanie zaległości nie nastąpi w ciągu 3 miesięcy od dnia wydania tej decyzji, decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego wygasa.
W wypadku uregulowania należności w terminie 3 miesięcy wypłaca się dodatek mieszkaniowy za okres, w którym wypłata była wstrzymana.
Osoba, w stosunku do której z powodu nieuregulowania należności za zajmowany lokal mieszkalny wygasła decyzja o przyznaniu dodatku mieszkaniowego, może wystąpić ponownie o jego przyznanie po uregulowaniu zaległości powstałych w okresie obowiązywania tej decyzji.

Osoba korzystająca z dodatku mieszkaniowego jest obowiązana przechowywać dokumenty przez okres 3 lat od dnia wydania decyzji o przyznaniu tego dodatku.

Podstawa prawna:
1. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. z 2001 r. Nr 71, poz. 734 z późn. zm.)
2. Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie w składzie siedmiu sędziów, sygn. akt I OPS 8/09

Miejsce załatwiania sprawy:
Zarząd Mienia Komunalnego
15-370 Białystok, ul. Gen. J. Bema 89/1
http://www.zmk.bialystok.pl/