Kierującym może być osoba, która osiągnęła wymagany prawem wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z warunków określonych poniżej:
• posiada wymagane umiejętności do kierowania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu ruchu drogowego i nienarażający kogokolwiek na szkodę oraz wymagany dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem,
• odbywa, w ramach szkolenia, naukę jazdy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem instruktora,
• zdaje egzamin państwowy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem egzaminatora.
Osoba niepełnosprawna pod względem fizycznym może być kierującym, jeżeli w wyniku badania lekarskiego nie stwierdzono przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem.
• posiada wymagane umiejętności do kierowania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu ruchu drogowego i nienarażający kogokolwiek na szkodę oraz wymagany dokument stwierdzający uprawnienie do kierowania pojazdem,
• odbywa, w ramach szkolenia, naukę jazdy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem instruktora,
• zdaje egzamin państwowy odpowiednio przystosowanym pojazdem pod nadzorem egzaminatora.
Osoba niepełnosprawna pod względem fizycznym może być kierującym, jeżeli w wyniku badania lekarskiego nie stwierdzono przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem.
Prawo jazdy otrzymuje osoba, jeżeli:
• osiągnęła wymagany dla danej kategorii wiek,
• uzyskała orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem i orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, o ile jest ono wymagane,
• odbyła wymagane dla danej kategorii szkolenie,
• zdała z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy wymagany dla danej kategorii,
• przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez co najmniej 185 dni w każdym roku kalendarzowym ze względu na swoje więzi osobiste lub zawodowe albo przedstawi zaświadczenie, że studiuje od co najmniej sześciu miesięcy.
Prawo jazdy nie może być wydane osobie u której w wyniku badania lekarskiego stwierdzono aktywną formę uzależnienia od alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu.
Prawo jazdy może zawierać ograniczenie wynikające ze stanu zdrowia kierowcy lub możliwości prowadzenia określonego pojazdu.
Badanie lekarskie (sprawdzanie stanu zdrowia)
Badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem podlega:
• osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy;
• osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego ze względu na stan zdrowia;
• kierujący pojazdem skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli:
- uczestniczył w wypadku drogowym, w następstwie którego jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu,
- kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu;
• kierujący pojazdem skierowany decyzją starosty w przypadkach nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia
(decyzję o skierowaniu na badanie lekarskie wydaje starosta, w przypadku otrzymania:
- wniosku od egzaminatora o stwierdzonych zastrzeżeniach co do stanu zdrowia osoby poddanej egzaminowi państwowemu,
- wniosku od organu kontroli ruchu drogowego o stwierdzonych w trakcie wykonywania czynności służbowych zastrzeżeniach co do stanu zdrowia osoby posiadającej uprawnienia do kierowania pojazdem);
• osoba niepełnosprawna posiadająca prawo jazdy, skierowana decyzją starosty na podstawie zawiadomienia powiatowego lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności (decyzję o skierowaniu na badanie lekarskie wydaje starosta, w przypadku otrzymania zawiadomienia powiatowego lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności, o posiadaniu przez osobę niepełnosprawną uprawnienia do kierowania pojazdem);
• kandydat na instruktora lub egzaminatora osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami.
• osoba ubiegająca się o wydanie prawa jazdy;
• osoba ubiegająca się o przywrócenie uprawnienia do kierowania pojazdem cofniętego ze względu na stan zdrowia;
• kierujący pojazdem skierowany przez organ kontroli ruchu drogowego, jeżeli:
- uczestniczył w wypadku drogowym, w następstwie którego jest śmierć innej osoby lub ciężki uszczerbek na jej zdrowiu,
- kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości lub po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu;
• kierujący pojazdem skierowany decyzją starosty w przypadkach nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia
(decyzję o skierowaniu na badanie lekarskie wydaje starosta, w przypadku otrzymania:
- wniosku od egzaminatora o stwierdzonych zastrzeżeniach co do stanu zdrowia osoby poddanej egzaminowi państwowemu,
- wniosku od organu kontroli ruchu drogowego o stwierdzonych w trakcie wykonywania czynności służbowych zastrzeżeniach co do stanu zdrowia osoby posiadającej uprawnienia do kierowania pojazdem);
• osoba niepełnosprawna posiadająca prawo jazdy, skierowana decyzją starosty na podstawie zawiadomienia powiatowego lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności (decyzję o skierowaniu na badanie lekarskie wydaje starosta, w przypadku otrzymania zawiadomienia powiatowego lub wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o stopniu niepełnosprawności, o posiadaniu przez osobę niepełnosprawną uprawnienia do kierowania pojazdem);
• kandydat na instruktora lub egzaminatora osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami.
Starosta może również skierować na badanie lekarskie osobę, co do której powziął wiarygodną informację o zastrzeżeniach w stanie zdrowia tej osoby, mogących powodować niezdolność do prowadzenia pojazdów.
Badania lekarskie przeprowadza uprawniony lekarz. Badanie lekarskie przeprowadza się po sprawdzeniu tożsamości osoby badanej.
W przypadku ubiegania się o prawo jazdy kat. B, w ramach badania lekarskiego uprawniony lekarz ocenia u osoby badanej ogólny stan zdrowia, a w szczególności stan układu krążenia, układu oddechowego, układu nerwowego, sprawność narządu ruchu i stan psychiczny.
W wyniku badania lekarskiego uprawniony lekarz stwierdza u osoby badanej istnienie lub brak:
• chorób narządu wzroku,
• chorób narządu słuchu i równowagi,
• chorób układu sercowo - naczyniowego,
• chorób narządu ruchu,
• chorób układu nerwowego,
• zaburzeń psychicznych,
• cukrzycy, przy uwzględnieniu wyników badania poziomu cukru we krwi,
• niewydolności nerek,
• objawów wskazujących na uzależnienie od alkoholu lub jego nadużywanie,
• objawów wskazujących na uzależnienie od środków o działaniu podobnym do alkoholu lub ich nadużywanie,
• przyjmowania leków, mogących mieć wpływ na zdolność do prowadzenia pojazdu,
• innych poważnych zaburzeń stanu zdrowia istotnych dla oceny zdolności do prowadzenia pojazdu.
Jeżeli uprawniony lekarz stwierdzi istotne odchylenia od prawidłowego stanu zdrowia, winien zlecić osobie badanej odpowiednie badania pomocnicze i konsultacje specjalistyczne.
Przy ustalaniu ograniczeń w kierowaniu pojazdem wynikających ze stanu zdrowia kandydata na kierowcę i kierowcy pod uwagę bierze się stopień zaawansowania objawów chorobowych i ich dynamikę, z uwzględnieniem możliwości postępu choroby, jak i cofania się jej objawów.
W przypadku zastrzeżeń co do stanu zdrowia kandydata na kierowcę i kierowcy, uprawniony lekarz wyznacza datę ponownego badania wynikającą z oceny stanu zdrowia osoby badanej.
Orzeczenie lekarskie
Uprawniony lekarz na podstawie badania lekarskiego wydaje orzeczenie lekarskie stwierdzające brak lub istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami.
Orzeczenie lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami może zawierać ograniczenie w korzystaniu z uprawnień do kierowania pojazdami, wynikające ze stanu zdrowia.
Odwołanie od treści orzeczenia
Osoba badana lub podmiot kierujący na badania może w terminie 14 dni od dnia otrzymania orzeczenia, wnieść odwołanie od jego treści wraz z uzasadnieniem.
Odwołanie wnosi się za pośrednictwem uprawnionego lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie, do podmiotu odwoławczego, którym jest wojewódzki ośrodek medycyny pracy właściwy ze względu na miejsce zamieszkania badanego.
W przypadku, gdy pierwsze orzeczenie lekarskie wydał uprawniony lekarz zatrudniony w wojewódzkim ośrodku medycyny pracy, podmiotami odwoławczymi są:
• Instytut Medycyny Pracy im. prof. dr med. Jerzego Nofera w Łodzi,
• Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w Sosnowcu,
• Uniwersyteckie Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej,
• Instytut Medycyny Wsi im. Witolda Chodźki w Lublinie,
• Wojskowy Instytut Medycyny Lotniczej w Warszawie,
• Centrum Naukowe Medycyny Kolejowej w Warszawie.
Orzeczenie uprawnionego lekarza podmiotu odwoławczego jest ostateczne.
Podstawa prawna:
• Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602, z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. Nr 2, poz. 15)
Wojewódzki Ośrodek Ruchu Drogowego
w Białymstoku
w Białymstoku
Telefon: 85 743 26 24, 85 743 26 28
Adres: 15-532 Białystok, ul. Wiewiórcza 64
Podlaski Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy
Adres e-mail: pwomp@pwomp.wrotapodlasia.pl
Telefon: 85 664 78 02
Adres: 15-062 Białystok, ul. Warszawska 15
http://www.pwomp.bialystok.pl/
Adres e-mail: pwomp@pwomp.wrotapodlasia.pl
Telefon: 85 664 78 02
Adres: 15-062 Białystok, ul. Warszawska 15
http://www.pwomp.bialystok.pl/
"Prawo Jazdy"
Serwis Osób Niepełnosprawnych
http://www.on-prawojazdy.pl/
Nauka Jazdy.pl
http://www.naukajazdy.pl/index.html
AutoCentrum.Pl Niezależny Portal Motoryzacyjny
http://www.autocentrum.pl/niepelnosprawni-kierowcy/
--------------------
Ograniczenia w prawie jazdy
Dokumentem stwierdzającym uprawnienie do kierowania pojazdem silnikowym jest prawo jazdy określonej kategorii.
Prawo jazdy może zawierać ograniczenie w korzystaniu z tego uprawnienia, wynikające ze stanu zdrowia kierowcy lub możliwości prowadzenia określonego pojazdu. Poszczególne rodzaje ograniczeń są oznaczone kodami i subkodami, które zgodnie ze wzorem krajowego prawa jazdy, umieszcza się w polach kolumny oznaczonej liczbą 12 tegoż dokumentu.
Najczęstsze ograniczenia w prawie jazdy to:
01 – wymagana korekta i/lub ochrona wzroku:
01.01 – okulary, 01.02 – soczewka (i) kontaktowa (e), 01.03 – szkła ochronne, 01.04 – szkło matowe, 01.05 – przepaska na oko, 01.06 – okulary lub szkła kontaktowe;
02 – wymagana korekta słuchu:
02.01 – aparat słuchowy jednouszny, 02.02 – aparat słuchowy obuuszny;
03 – wymagane protezy/szyny ortopedyczne kończyn:
03.01 – proteza/szyna ortopedyczna kończyny górnej, 03.02 – proteza/szyna ortopedyczna kończyny dolnej;
05 – wymagane ograniczone korzystanie z pojazdu (obowiązkowe stosowanie subkodów):
05.01 – jazda tylko przy świetle dziennym, 05.02 – jazda tylko w obrębie miasta/regionu, 05.03 – jazda bez pasażerów, 05.04 – jazda z prędkością nie większą niż ........... km/h, 05.05 – jazda tylko w towarzystwie osoby posiadającej prawo jazdy, 05.06 – bez prawa ciągnięcia przyczepy, 05.07 – bez prawa jazdy po autostradach, 05.08 – zakaz spożywania alkoholu;
10 – wymagane modyfikacje w układzie zmiany biegów:
10.01 – ręczna zmiana biegów, 10.02 — bez pedału sprzęgła (albo dźwigni ręcznej dla kategorii A i A1), 10.03 – zmiana biegów sterowana elektronicznie, 10.04 – regulowana dźwignia zmiany biegów, 10.05 – bez przekładni dodatkowej;
20 – wymagane modyfikacje w układzie hamulcowym:
20.01 – regulowany pedał hamulca, 20.02 – powiększony pedał hamulca, 20.03 – pedał hamulca dostosowany do obsługi lewą stopą, 20.04 – pedał hamulca pod całą stopę, 20.05 – wychylny pedał hamulca, 20.06 – ręcznie sterowany hamulec roboczy, 20.07 – maksymalne użycie wzmocnionego hamulca roboczego, 20.08 – maksymalne użycie hamulca awaryjnego zintegrowanego z hamulcem roboczym, 20.09 – regulowane sterowanie hamulca postojowego, 20.10 – elektrycznie sterowany hamulec postojowy, 20.11 – nożny hamulec postojowy, 20.12 – składany lub odkręcany pedał hamulca za przegrodą, 20.13 – hamulec obsługiwany kolanem, 20.14 – elektrycznie sterowany hamulec roboczy;
25 – wymagane modyfikacje w układzie przyspieszenia:
25.01 – regulowany pedał przyspieszenia, 25.02 – pedał przyspieszenia pod całą stopę, 25.03 – wychylny pedał przyspieszenia, 25.04 – przyspieszenie sterowane ręcznie, 25.05 – przyspieszenie sterowane kolanem, 25.06 – serwoprzyspieszacz (elektroniczny, pneumatyczny itp.), 25.07 – pedał przyspieszenia po lewej stronie pedału hamulca, 25.08 – pedał przyspieszenia po lewej stronie, 25.09 – składany lub odkręcany pedał przyspieszenia za przegrodą;
30 – wymagane wspólne modyfikacje układów hamowania i przyspieszenia:
30.01 – pedały równoległe, 30.02 – pedały na tym samym lub prawie na tym samym poziomie, 30.03 – przesuwne pedały hamowania i przyspieszenia, 30.04 – pedały hamowania i przyspieszenia z przesuwem i szyną, 30.05 – składane lub odkręcane pedały hamowania i przyspieszenia, 30.06 – wypiętrzona podłoga, 30.07 – przegroda z boku pedału hamowania, 30.08 – przegroda na protezę z boku pedału hamulca, 30.09 – przegroda pod pedałami hamowania i przyspieszenia, 30.10 – podparcie pięty/nogi, 30.11 – elektryczne sterowanie hamowania i przyspieszenia;
35 – wymagane modyfikacje urządzeń sterowania (przełączniki świateł, wycieraczki szyby przedniej, spryskiwacz, sygnał dźwiękowy, kierunkowskazy):
35.01 – urządzenia sterowania obsługiwane bez negatywnego wpływu na kierowanie i obsługę, 35.02 – urządzenia sterowania obsługiwane bez puszczenia kierownicy i akcesoriów (gałek, dźwigni itp.), 35.03 – urządzenia sterowania obsługiwane bez puszczenia kierownicy i akcesoriów lewą ręką, 35.04 – urządzenia sterowania obsługiwane bez puszczenia kierownicy i akcesoriów prawą ręką, 35.05 – urządzenia sterowania obsługiwane bez puszczenia kierownicy i akcesoriów ze wspólnymi mechanizmami hamowania i przyspieszenia;
40 – wymagane modyfikacje w układzie kierowniczym:
40.01 – zwykły układ kierowania ze wspomaganiem, 40.02 – układ kierowniczy z aktywnym wspomaganiem, 40.03 – układ kierowniczy z systemem rezerwowym (sprzężeniem zwrotnym), 40.04 – wydłużona kolumna kierownicy, 40.05 – zmodyfikowana kierownica (grubszy lub cieńszy przekrój koła kierownicy, kierownica o mniejszej średnicy itp.), 40.06 – wychylne koło kierownicy, 40.07 – pionowe koło kierownicy, 40.08 – poziome koło kierownicy, 40.09 – kierowanie nożne, 40.10 – alternatywny system kierownicy (drążek itp.), 40.11 – gałka na kierownicy, 40.12 – szyna ortopedyczna ręki na kole kierownicy, 40.13 – ze stawem szynowym;
42 – wymagane modyfikacje lusterka (lusterek):
42.01 – zewnętrzne lusterko prawe lub lewe, 42.02 – zewnętrzne lusterko na wysięgniku, 42.03 – dodatkowe zewnętrzne lusterko pozwalające na obserwację ruchu, 42.04 – panoramiczne wewnętrzne lusterko, 42.05 – lusterko do obserwacji martwych pól, 42.06 – elektrycznie sterowane zewnętrzne lusterko (lusterka);
43 – wymagane modyfikacje fotela kierowcy:
43.01 – fotel kierowcy na dobrej wysokości obserwacyjnej i w normalnej odległości od kierownicy i pedałów, 43.02 – fotel kierowcy dostosowany do kształtu ciała, 43.03 – fotel kierowcy z oparciem bocznym stabilizującym pozycję, 43.04 – fotel kierowcy z podłokietnikiem, 43.05 – wydłużone szyny prowadzące fotela kierowcy, 43.06 – regulacja pasa bezpieczeństwa, 43.07 – pas bezpieczeństwa szelkowy;
44 – wymagane modyfikacje motocykli (obowiązkowe stosowanie subkodów):
44.01 – hamulec z pojedynczym sterowaniem, 44.02 – zmodyfikowany hamulec ręczny, 44.03 – zmodyfikowany hamulec nożny, 44.04 – zmodyfikowana rączka przyspieszenia, 44.05 – ręczna zmiana biegów i ręczne sprzęgło, 44.06 – zmodyfikowane lusterko (lusterka) wsteczne, 44.07 – zmodyfikowane wskaźniki kontrolne (kierunkowskazy, lampy hamulca itp.), 44.08 – wysokość siedzenia pozwalająca kierowcy na oparcie dwóch stóp na ziemi jednocześnie w pozycji siedzącej;
45 – wyłącznie motocykle z koszem;
78 – wyłącznie pojazdy z automatyczną skrzynią biegów;
101 – wymagane dodatkowe oznakowanie pojazdu;
107 – wymagane dostosowanie pojazdu do rodzaju schorzenia.
W przypadku gdy ograniczenie dotyczy wszystkich posiadanych przez osobę kategorii prawa jazdy, odpowiedni kod zostaje umieszczony wyłącznie w ostatnim wierszu tabeli.
Podstawa prawna:
• Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 1997 r. Nr 98, poz. 602, z późn. zm.)
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorów dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2004 r. Nr 89, poz. 855)
--------------------
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 15 kwietnia 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2011 Nr 88, poz. 503)
określają:
- sposób oceny stanu narządu wzroku,
- sposób oceny stanu narządu słuchu i równowagi,
- sposób oceny stanu zdrowia osoby chorej na cukrzycę,
- sposób oceny stanu zdrowia osoby chorej na padaczkę.
Treść rozporządzenia:
--------------------
Jednooczność a prawo jazdy
Dla kategorii B, B1, B+E i T w przypadku stwierdzenia jednooczności lekarz możne orzec brak przeciwwskazań do kierowania pojazdami pod następującymi warunkami:
a) ostrość wzroku oka widzącego wynosi nie mniej niż 0,6 z korekcją (dopuszczalna korekcja w granicach +/- 8,0 D),
b) pole widzenia oka widzącego wynosi 80° od skroni i co najmniej 30° od nosa oraz w gorę i w dół,
c) od powstania jednooczności upłynęło co najmniej 12 miesięcy i badany ukończył 20 lat.
