Szukaj w blogu

Dokumenty i publikacje

Zachęcamy do lektury wybranych publikacji poświęconych problematyce związanej z niepełnosprawnością i osobami niepełnosprawnymi oraz dokumentów ważnych dla osób niepełnosprawnych.

Karta Praw Osób Niepełnosprawnych

W dniu 1 sierpnia 1997 roku Sejm Rzeczpospolitej Polskiej uchwalił KARTĘ PRAW OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH.
Jest ona jednym z podstawowych dokumentów dotyczących osób niepełnosprawnych. Karta jest aktem ogólnym. Nie jest źródłem prawa, nie gwarantuje konkretnych uprawnień, można jednak powoływać się na nią jako oficjalny akt uchwalony przez Sejm RP.
Dokument ten podkreśla prawa osób niepełnosprawnych do życia w świecie pozbawionym przejawów dyskryminacji, w warunkach przyjaznych i dostosowanych do ograniczeń, jakie niesie niepełna sprawność. Karta Praw Osób Niepełnosprawnych zawiera katalog dziesięciu praw, wskazując najważniejsze obszary, w których należy podjąć działania.

UCHWAŁA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
z dnia 1 sierpnia 1997 r.
Karta Praw Osób Niepełnosprawnych

§ 1. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej uznaje, że osoby niepełnosprawne, czyli osoby, których sprawność fizyczna, psychiczna lub umysłowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia życie codzienne, naukę, pracę oraz pełnienie ról społecznych zgodnie z normami prawnymi i zwyczajowymi, mają prawo do niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia oraz nie mogą podlegać dyskryminacji.
Sejm stwierdza, iż oznacza to w szczególności prawo osób niepełnosprawnych do:
1) dostępu do dóbr i usług umożliwiających pełne uczestnictwo w życiu społecznym,
2) dostępu do leczenia i opieki medycznej, wczesnej diagnostyki, rehabilitacji i edukacji leczniczej, a także do świadczeń zdrowotnych uwzględniających rodzaj i stopień niepełnosprawności, w tym do zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze, sprzęt rehabilitacyjny,
3) dostępu do wszechstronnej rehabilitacji mającej na celu adaptację społeczną,
4) nauki w szkołach wspólnie ze swymi pełnosprawnymi rówieśnikami, jak również do korzystania ze szkolnictwa specjalnego lub edukacji indywidualnej,
5) pomocy psychologicznej, pedagogicznej i innej pomocy specjalistycznej umożliwiającej rozwój, zdobycie lub podniesienie kwalifikacji ogólnych i zawodowych,
6) pracy na otwartym rynku pracy zgodnie z kwalifikacjami, wykształceniem i możliwościami oraz do korzystania z doradztwa zawodowego i pośrednictwa, a gdy niepełnosprawność i stan zdrowia tego wymaga — prawo do pracy w warunkach dostosowanych do potrzeb niepełnosprawnych,
7) zabezpieczenia społecznego uwzględniającego konieczność ponoszenia zwiększonych kosztów wynikających z niepełnosprawności, jak również uwzględnienia tych kosztów w systemie podatkowym,
8) życia w środowisku wolnym od barier funkcjonalnych, w tym:
— dostępu do urzędów, punktów wyborczych i obiektów użyteczności publicznej,
— swobodnego przemieszczania się i powszechnego korzystania ze środków transportu,
— dostępu do informacji,
— możliwości komunikacji międzyludzkiej,
9) posiadania samorządnej reprezentacji swego środowiska oraz do konsultowania z nim wszelkich projektów aktów prawnych dotyczących osób niepełnosprawnych,
10) pełnego uczestnictwa w życiu publicznym, społecznym, kulturalnym, artystycznym, sportowym oraz rekreacji i turystyce odpowiednio do swych zainteresowań i potrzeb.
§ 2. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej stwierdzając, iż powyższe prawa wynikają z Konstytucji, Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, Konwencji Praw Dziecka, Standardowych Zasad Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych, aktów prawa międzynarodowego i wewnętrznego, wzywa Rząd Rzeczypospolitej Polskiej i władze samorządowe do podjęcia działań ukierunkowanych na urzeczywistnienie tych praw.
§ 3. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wzywa Rząd Rzeczypospolitej Polskiej do składania corocznie, w terminie do dnia 30 czerwca, informacji o podjętych działaniach w celu urzeczywistnienia praw osób niepełnosprawnych.
§ 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.
Marszałek Sejmu: w z. A. Matachowski

•••
Sprawozdanie z realizacji Karty Praw Osób Niepełnosprawnych
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Karta Praw Pacjenta

Karta Praw Pacjenta jest zbiorem podstawowych unormowań prawnych pochodzących z różnych aktów prawnych i zebranych w jednym opracowaniu.
Odwołuje się ona do:
• Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz.U. z 1997 Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
• ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (Dz.U. Nr 91, poz. 408 , z 1992 r. Nr 62, poz. 315, z 1994 r. Nr 121, poz. 591, z 1995 r. Nr 138, poz. 682, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, z 1997 r. Nr 104, poz. 661, Nr 121, poz. 769 i Nr 158, poz. 1041 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz. 756),
• ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz.U. Nr 111, poz. 535, z 1997 r. Nr 88, poz. 554 i Nr 113, poz. 731,
• ustawy z dnia 26 października 1995 r. o pobieraniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz.U. Nr 138, poz. 682),
• ustawy z dnia 5 lipca 1996 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U. Nr 91, poz. 410 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668),
• ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza (Dz.U. Nr 28, poz. 28 i Nr 88, poz. 554 oraz z 1998 r. Nr 106, poz. 668).

Karta Praw Pacjenta została opracowana przez Ministerstwo Zdrowia i w 1998 r. opublikowana w formie komunikatu. Nie ma ona formalnie mocy ustawy.
Karta zawiera prawa ogólne i szczegółowe pacjentów korzystających ze świadczeń zdrowotnych w ramach ubezpieczenia zdrowotnego, korzystających z prywatnego sektora usług medycznych oraz innych niż ubezpieczeni. Zostały w niej przedstawione prawa pacjenta w zakładach opieki zdrowotnej np. w przychodni, ośrodku zdrowia, poradni, ambulatorium, prawa pacjenta w szpitalu, prawa pacjenta w szpitalu psychiatrycznym oraz prawa dziecka w trakcie udzielania świadczeń zdrowotnych. 


Zapoznając się z treścią Karty Praw Pacjenta należy wziąć również pod uwagę ustawę z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. Nr 52 z 2009 r.,  poz. 417 z późn. zm.)
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020

W dniu 15 listopada 2010 r. Komisja Europejska ogłosiła Europejską strategię w sprawie niepełnosprawności na lata 2010-2020. Ogólnym celem strategii jest zwiększenie możliwości osób niepełnosprawnych, tak aby mogły one w pełni korzystać ze swoich praw i uczestniczyć w życiu społecznym oraz w europejskiej gospodarce, zwłaszcza dzięki jednolitemu rynkowi. Osiągnięcie tych celów i skuteczne wprowadzenie w życie Konwencji ONZ  w całej UE wymaga spójnych działań. Niniejsza strategia określa działania, które na poziomie UE mają uzupełniać działania krajowe i wyznacza mechanizmy potrzebne do wdrożenia Konwencji ONZ na poziomie Unii Europejskiej, także w obrębie instytucji UE.
Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno - Społecznego i Komitetu Regionów – Europejska strategia w sprawie niepełnosprawności 2010-2020: Odnowione zobowiązanie do budowania Europy bez barier KOM(2010) 636.
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych

Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych zostały przyjęte podczas 48 sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych w dniu 20 grudnia 1993 (Rezolucja 48/96).
Standardowe Zasady Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych nie są prawnie wiążące, ale stały się międzynarodowym prawem zwyczajowym, gdyż zostały uznane przez wiele Państw z zamiarem przestrzegania określonej zasady w prawie międzynarodowym. W dokumencie tym zostały określone zasady, które dotyczą odpowiedzialności, podejmowania działań oraz współpracy na wskazanych 22 obszarach o decydującym znaczeniu dla jakości życia i osiągania pełnego uczestnictwa i równości osób niepełnosprawnych w życiu społecznym.
Celem Zasad jest  zagwarantowanie niepełnosprawnym chłopcom, dziewczętom, kobietom i mężczyznom, jako  członkom  swoich społeczności, możliwości korzystania z tych samych praw i obowiązków przysługujących pozostałym obywatelom.
Dokument ten stanowi dla osób niepełnosprawnych i organizacji działających na ich rzecz instrument kształtowania polityki i działań.

Zasady:

Zasada 1. Budzenie świadomości
Państwa powinny podjąć działania w celu podniesienia poziomu świadomości społeczeństwa na temat osób niepełnosprawnych,  ich praw, potrzeb, możliwości i wkładu w życie społeczne.
Zasada 2. Opieka medyczna
Państwa powinny zapewnić skuteczną pomoc medyczną osobom niepełnosprawnym.
Zasada 3. Rehabilitacja
Państwa powinny zapewnić usługi rehabilitacyjne osobom niepełnosprawnym po to, aby mogły one osiągać i utrzymywać optymalny poziom niezależności i funkcjonowania.
Zasada 4. Służby wspierające
Państwa powinny zagwarantować osobom niepełnosprawnym pełen zakres służb wspierających, włączając w to wszelkie urządzenia pomocnicze, po to, by pomóc im w podnoszeniu poziomu niezależności w życiu codziennym  oraz  w  egzekwowaniu  przysługujących  im praw.
Zasada 5. Dostępność
Państwa powinny zdawać sobie sprawę z ogromnego znaczenia problemu dostępności w procesie wyrównywania szans we wszystkich sferach życia społecznego. Wobec osób dotkniętych jakąkolwiek formą niepełnosprawności, Państwa powinny (a) inicjować programy działania zmierzające  do udostępnienia im środowiska fizycznego; i (b)  wprowadzić  rozwiązania ułatwiające dostęp do informacji i środków komunikacji międzyludzkiej.
Zasada 6. Edukacja
Państwa powinny brać pod uwagę zasadę równych szans w zakresie edukacji podstawowej, średniej i wyższej, o charakterze integracyjnym, dla niepełnosprawnych  dzieci, młodzieży i dorosłych. Państwa powinny zagwarantować, by kształcenie osób niepełnosprawnych stanowiło integralną część systemu oświaty.
Zasada 7. Zatrudnienie
Państwa powinny uznać zasadę, że należy wzmocnić pozycję osób niepełnosprawnych tak, aby zaczęły one egzekwować swoje prawa, zwłaszcza w dziedzinie zatrudnienia. Zarówno na obszarach wiejskich jak i miejskich powinny one posiadać równe szanse wykonywania pożytecznego i satysfakcjonującego finansowo zajęcia na otwartym rynku pracy.
Zasada 8. Środki utrzymania i zabezpieczenie socjalne
Państwa są odpowiedzialne za bezpieczeństwo socjalne i zapewnienie środków utrzymania osobom niepełnosprawnym.
Zasada 9. Życie rodzinne i  integralność osobista
Państwa powinny promować pełne uczestnictwo osób niepełnosprawnych w życiu rodzinnym. Powinny promować prawo do integralności osobistej i zagwarantować, by prawo nie dyskryminowało osób niepełnosprawnych ze względu na związki seksualne, małżeństwo i rodzicielstwo.
Zasada 10. Kultura
Państwa powinny zagwarantować osobom niepełnosprawnym integrację i możliwość uczestnictwa  w wydarzeniach kulturalnych na równych prawach.
Zasada 11. Sport i rekreacja
Państwa podejmą działania, aby zapewnić osobom niepełnosprawnym równe możliwości uprawiania sportu i rekreacji.
Zasada 12. Religia
Państwa będą podejmować działania ułatwiające równoprawne  uczestnictwo  osób niepełnosprawnych w życiu religijnym  ich społeczności.
Zasada 13. Informacja i badania naukowe
Państwa przyjmują główną odpowiedzialność za gromadzenie i rozpowszechnianie informacji na temat warunków życiowych osób niepełnosprawnych oraz promowanie badań naukowych dotyczących wszystkich aspektów ich życia, łącznie z analizowaniem przeszkód  utrudniających im codzienne funkcjonowanie.
Zasada 14. Kreowanie polityki i planowanie
Państwa powinny zagwarantować, by problemy niepełnosprawności  były uwzględniane w skali całego kraju w procesie  kreowania  polityki i planowania dotyczącego tych problemów.
Zasada 15. Tworzenie prawa
Państwa odpowiadają za tworzenie podstaw prawnych dla działań prowadzących do pełnego uczestnictwa i wyrównywania szans osób niepełnosprawnych
Zasada 16. Polityka ekonomiczna
Państwa ponoszą odpowiedzialność finansową za krajowe programy i działania nakierowane na tworzenie równych szans osobom niepełnosprawnym.
Zasada 17. Koordynacja działań
Państwa są odpowiedzialne za ustanowienie i umacnianie pozycji krajowych komitetów koordynacyjnych, lub innych podobnych organów, które służyłyby jako instancje ogniskujące na szczeblu krajowym działania dotyczące problemów niepełnosprawności.
Zasada 18. Organizacje osób niepełnosprawnych
Państwa powinny określić prawo organizacji osób niepełnosprawnych do reprezentowania osób niepełnosprawnych na szczeblu krajowym, regionalnym i lokalnym. Państwa powinny także uznać doradczą rolę organizacji osób niepełnosprawnych w kształtowaniu polityki społecznej w odniesieniu do tych osób.
Zasada 19. Szkolenie personelu
Państwa są odpowiedzialne za zapewnienie na wszystkich poziomach właściwego szkolenia personelu, zaangażowanego w planowanie i prowadzenie programów i usług dla osób niepełnosprawnych.
Zasada 20. Monitoring krajowy i ocena programów dotyczących niepełnosprawności w zakresie wdrażania Zasad
Państwa są odpowiedzialne za stałą kontrolę i ocenę wdrażania programów krajowych oraz służb i usług dotyczących wyrównywania szans osób niepełnosprawnych.
Zasada 21. Współpraca techniczna i gospodarcza
Obowiązkiem  państw  uprzemysłowionych i rozwijających się jest współpraca i podejmowanie działań na rzecz poprawy  warunków  życia osób niepełnosprawnych w krajach rozwijających się.
Zasada 22. Współpraca międzynarodowa
Państwa będą aktywnie uczestniczyć we współpracy międzynarodowej dotyczącej polityki wyrównywania szans osób  niepełnosprawnych.

Pełny tekst Standardowych Zasad Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Miejski program działania na rzecz osób niepełnosprawnych: Białystok

Miejski program  działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i przestrzegania praw osób niepełnosprawnych na lata 2009-2015 został przyjęty Uchwałą  Nr XXXIX/496/09 Rady Miejskiej Białegostoku z dnia 30 marca 2009 r.
Celem niniejszego Programu, wyznaczonego na lata 2009-2015, jest pomoc osobom niepełnosprawnym w funkcjonowaniu w społeczeństwie i w mieście Białystok jako pełnoprawnych i w pełni zaradnych obywateli – poprzez stworzenie optymalnych warunków, w tym dalsze podejmowanie działań, zmierzających do aktywizacji tychże osób w życiu zawodowym, społecznym, kulturalnym, sportowym oraz rekreacji i turystyce, podnoszenie świadomości osób niepełnosprawnych w zakresie przysługujących im praw, a także eliminacja zjawiska niechęci czy wrogości wobec wspomnianych osób w społeczeństwie.

Pełny tekst „Miejskiego programu działań na rzecz osób niepełnosprawnych w zakresie rehabilitacji społecznej i przestrzegania praw osób niepełnosprawnych na lata 2009-2015”:

http://bipnowy.um.bialystok.pl/268-programy/lang/pl-PL/default.aspx
•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Ogólnopolskie badania sytuacji, potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych

Ogólnopolskie badanie realizowane we współpracy Państwowego Funduszu Osób Niepełnosprawnych oraz Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w ramach projektu pt.:
"Ogólnopolskie badanie sytuacji, potrzeb i możliwości osób niepełnosprawnych"
• Diagnoza potrzeb i podstawy interwencji społecznych na rzecz osób z ograniczeniami sprawności
• Wyzwania metodologiczne.  Diagnoza potrzeb i ewolucja wsparcia wśród osób z ograniczeniami sprawności
• Kim jestem. Przeciwdziałanie stereotypizacji i stygmatyzacji osób ograniczeniami sprawności
• Przekonania o swoim życiu. Spostrzeganie historii życia przez osoby z ograniczeniami sprawności
• Czas, plany, cele. Perspektywa czasowa osób z ograniczeniami sprawności
• Wkraczanie w dorosłość. Tożsamość i poczucie dorosłości młodych osób z ograniczeniami sprawności
• Utrata sprawności. Radzenie sobie z niepełnosprawnością nabytą a aktywizacja zawodowa
• Niewykorzystana sfera. Partycypacja społeczna i obywatelska osób z ograniczeniami sprawności
• Przestrzenie relacji społecznych. Osoby z ograniczeniami sprawności w społeczeństwach lokalnych i wirtualnych
• Potrzeba bycia rozumianym. Komunikacja społeczna i funkcjonowanie w grupie osób z ograniczeniami sprawności
• Rzeczy są dla ludzi. Niepełnosprawność i idea uniwersalnego projektowania
• Konstruowanie i ewolucja projektów. Poprawa funkcjonowania osób z ograniczeniami sprawności i ich środowisk
• Potrzeby specyficznych grup osób z ograniczeniami sprawności
• Wsparcie dla osób z ograniczeniami sprawności i ich otoczenia. Wyniki badań 

•••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••

Więcej informacji